بە مەبەستى ئاگاداربوون لە ناوەڕۆکى ڕێکەوتنى نەوتى نێوان حکومەتى هەرێمى کوردستان و حکومەتى فیدڕاڵى عێراق، کاروان جەمال جێگرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بەشدارى لە کۆبوونەوەى نێوان نوێنەرانى حکومەتى هەرێم و کونسوڵى ووڵاتانى بیانى لە هەرێم کرد.

لەسەرەتاى کۆبوونەوەکە، جێگرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بە ئامادە بوونى هەریەک لە بەڕێزان ئاشتى هەورامى وەزیرى سامانە سروشتیەکان و على سندى وەزیرى پلان دانانى حکومەت بە ناوى فەرمانگە بەخێرهاتنى سەرجەم کونسوڵ و نوێنەرانى ووڵاتانى بیانی لە هەرێمى کوردستان کرد.

لەدوایدا، وەزیرى سامانە سروشتیەکانى حکومەتى هەرێم پوختەیەکى سەبارەت بە ناوەڕۆکى ڕێکەوتنى نەوتى نێوان حکومەتى هەرێم و حکومەتى فیدڕاڵى عێراق پێشکەشکرد. پاشان ناوبراو روونکردنەوەى پێویستى سەبارەت بە هەندى خاڵى لێکنەگەیشتنى هەندێ لە بەندەکانى ناو ڕێکەوتنامەکە دا کە ئەویش ناردنى بڕى (٥٥٠) هەزار بەرمیل نەوت بوو لە ڕۆژێکدا.

لەم بارەویەوە، بەڕێزیان ئاماژەى بە خشتەى هەناردە کردنى نەوت لەلایەن حکومەتى هەرێم و ئەو گرفتە تەکنیکی و دارایی و ئاسایشیانەى بەردەم جێبەجێکردنى ڕێکەوتنامە کرد. بۆ ئەو مەبەستە، ناوبراو ئاماژەى بە قوڵبوونەوەى کێشەکان بە هۆى سەرهەڵدانى قەیرانە داراییەکانى حکومەتى عێراق و هەرێمى کوردستان و ڕووبەڕوو بوونەوەکانى چەکدارانى ڕێکخراوى داعش کرد کە بوونەتە لەمپەر لە بەردەم جێبەجێکردنى ناوەڕۆکى یاداشتەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و حکومەتى فیدڕاڵ دا.

لەلایەن خۆیەوە، وەزیرى پلان دانانى حکومەتى هەڕێم جەختى بە پابەندبوونى حکومەتى هەرێمى کوردستان کردەوە سەبارەت بە جێبەجێکردنى ناوەڕۆکى ڕێکەوتنامە نەوتیەکەى نێوان هەڕێمى کوردستان و حکومەتى ناوەند کردەوە .

لەکۆتایدا، نوێنەرانى کونسوڵگەریە بیانیەکان لە هەرێمى کوردستان سەرنج و تێبینى خۆیان سەبارەت بە کێشەکانى نێوان حکومەتى هەرێم و حکومەتى فیدڕاڵى و کێشەکانى سەبارەت بەوت و ناردنى بۆ دەرەوە روونکردنەوەى پێویستیان دا.
 

بەغدا، عیراق - شاندێکى حکومەتى هەرێمى کوردستان کە پێکهاتبوو لە بەڕێزان کریم سنجارى، وەزیرى ناوخۆو د. على سندى، وەزیرى پلاندانان وفەلاح مستەفا، بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت، لە بەغدا بەشداریان لە کۆبوونەوەیەکى هاوبەشى حکومەتى عیراق و ئاژانسەکانى سەر بە رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان ووڵاتانى کۆمەک بەخش کرد، کە بەمەبەستى دانانى بەرنامەیەکى گونجاو بۆ چۆنیەتى کۆمەک کردنى ئەو ئاوارانەى لە هەرێمى کوردستان و ناوچەکانى دیکەى عیراقن.

کۆبوونەوەکە بە ئامادەبوونى بەڕێزان ساڵح موتڵەگ جێگرى سەرۆک وەزیرانى عیراق بۆ کاروبارى ئاوەدانکردنەوەو خزمەتگوزارى وئیبراهیم جەعفەرى، وەزیرى دەرەوە وهۆشیار زێبارى، وەزیرى دارایى و جاسم محمد، وەزیرى کۆچ و کۆچبەران و جاکلین بادکۆک یاریدەدەرى نوێنەرى تایبەتى سکرتێرى گشتى نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق و باڵیۆز و نوێنه‌رانی‌ وڵاتانی‌ كۆمه‌ك به‌خش به ‌ئاواره‌كان لە عیراق بەڕێوەچوو.

له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا باس لە بارودۆخى ناهەموارى ئاوارەکانى سوریاو ناوخۆى عیراق کرا کە ژمارەیان گەیشتۆتە دوو ملیۆن و 400 هەزار کەس. رێژەیەکى زۆرى ئەو ژمارەیە لە هەرێمى کوردستانن.

سەبارەت بەو قەیرانەى دووچارى هاتوون بەهۆى زۆرى پەنابەران و کەمبوونەوەى دارایى عیراق بەهۆى ئاستى نزمى نرخى نەوت و شەڕى بەردەوام لەگەڵ رێکخراوی تێرۆرستی دەولەتی ئیسلامی، ناسراو بە داعش، ساڵح موتڵه‌گ‌‌‌ داواى لە باڵیۆزى وڵاتانى کۆمەک بەخش کرد کە یارمەتى عیراق بدەن بۆ سەرخستنى پلانى ستراتیژى نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق و باشکردنى گوزەرانى ئاوارەکان لەم قۆناغەدا کە پێویستى بە پێنج ملیار دۆلار هەیە. ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شكرد کە لە تواناى عیراقدا نییە بە تەنها کۆمەکى ئەو ژمارە زۆرەى ئاوارە بکات.

لەلای خۆیەوە، ئیبراهیم جەعفەرى، وەزیرى دەرەوەى عیراقى فیدڕالی باسی لە بوونی ئەو ژمارە زۆرەى پەنابەران کرد وەکو ئاستەنگێکى گەورە لەبەردەم بارى ئابوورى وئەمنى عیراق.

دواتر جاسم محمد وەزیرى کۆچ و کۆچبەران بە ژمارەو داتا ئاست ورەوشى ئاوەرەکان و پەناهەندەکان وشوێنى نیشتەجێبوون و پێداویستىان خستەڕوو وباسی لە هەبوونی رێژەیەکى یەکجار زۆرى ئاوارەکانى عیراق لە هەرێمى کوردستان کرد.

پاشان هۆشیار زێبارى، وەزیرى دارایى عیراق گووتى ئێستا عیراق دووچارى قەیرانێکى ئابوورى گەورە بۆتەوەو بەهۆى دابەزینى نرخى نەوت. هەروەها گووتى ئاوارەبوونى ئەو ژمارە زۆرەى خاڵک رەگیکى سیاسی هەیە کە بەهۆى تیرۆرستانى داعش دروستبووە، بۆیە رێگەچارە ئەوەیە کە دەبێ زەمینەى گەڕانەوە بۆ ئاوارەکان بڕەخسێ تا بگەڕێنەوە جێگەوڕێگەى خۆیان و ژیانیان بپارێزرێت.

جەختى کردەوە کە حکومەتى فیدڕالی ئەمساڵ بڕى 770 ملێۆن دۆلارى خەرج کردووەو جگە لە بڕى 150 ملیۆن دۆلارى وەزارەتى کۆچ و کۆچبەران. هاوکات داواى لە دیپلۆماتکاران کرد کە هانى وڵاتەکانیان بدەن بۆ یارمەتیدانى زیاترى ئاوارەکان لە عیراق.

پاشان د. عەلى سندى، وەزیرى پلاندانانى حکومەتى هەرێمى کوردستان باسى لە بارو گوزەرانى خراپى ئاوارەکان لە هەرێم کرد. گووتی کە بوونی ژمارەیەکی زۆر لە ئاوارە، هەرێمى تووشى قەیرانێکى گەورەى ئابوورى کردووە، چونکە لە لایەک نرخى نەوت دابەزیوە لەلایەکى تر پرسە هەڵواسراوەکانى نێوان هەولێرو بەغدا بە تەواوى چارەسەر نەکراون.

جێگەى باسە بەهۆى قەیرانى سوریاو دەستبەسەرداگرتنى موسڵ و چەند ناوچەیەکى دیکەى عیراق لەلایەن تیرۆرستانى داعش و نەمانى ئاسایش و سەقامگیرى لەو ناوچانە رێژەیەکى زۆرى هاوڵاتیان ئاوارەى هەرێمى کوردستان و رومادى و بەغدابوون.